In mei verstuurde Minister de Jong de evaluatie over de Wet Donorgegevens Kunstmatige bevruchting naar de Tweede Kamer. In juni zijn Ties en Ester namens Stichting Donorkind en de Donor Detectives op het Ministerie geweest om over de evaluatie te praten. Overall kun je concluderen dat de onderzoekers vonden dat er weinig gedaan was met de uitkomst van de vorige evaluatie en dat er nog veel werk verzet moest worden om recht te doen aan de geest van de wet, namelijk het organiseren van het recht op afstammingsinformatie. Veel aanbevelingen in het rapport richtten zich op het functioneren van Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (SDKB). Wij hebben het Ministerie dan ook met klem verzocht actie te ondernemen en te zorgen dat SDKB naar behoren gaat functioneren. Daarbij besteedden we onder andere aandacht aan uitzonderlijke situaties, zoals de B-donoren die alsnog A-donor werden en het gegeven dat een donor mogelijk overleden is. We vinden het immers belangrijk dat in alle voorkomende gevallen, het recht van donorkinderen om te weten wie hun ouders zijn, voorop staat.
Eind september stuurde de Minister een brief naar de Tweede Kamer, waarin veel maatregelen worden aangekondigd om de belangen van donorkinderen beter te behartigen. We vonden het een mooie brief, maar vinden het ook spannend wat daar nou allemaal van terecht gaat komen. Immers, de vorige evaluatie is uiteindelijk gewoon in een lade verdwenen.
Op 29 oktober organiseerden de onderzoekers die de wetsevaluatie schreven een congres. Daar spraken naast de onderzoekers zelf, ook onze voorzitter Ties, een advocaat die een rechtszaak voert tegen Rijnstate en een vertegenwoordiger van SDKB. Het is altijd een beetje spannend hoe zo’n middag verloopt. Een aantal jaren geleden was de teneur nog heel erg dat die donoren toch niet voor niks voorheen anoniem waren en dat het allemaal heel gevoelige materie is. Het was deze middag fijn om te ervaren dat er een kentering heeft plaatsgevonden. De rechten van donorkinderen staan voorop en de vraag is nu voornamelijk hoe organiseren we dat zij dat recht ook daadwerkelijk kunnen uitoefenen. Zo noemde het de onderzoekscommissie het ‘terugkrabbelen’ van B-donoren (bekende donoren die nu alsnog anoniem worden, een maas die de wet zou bieden) onwettig. De Minister heeft daarover nog geen definitieve beslissing genomen, hij wacht de lopende rechtszaken af. Laten we hopen dat de rechters de wet net zo interpreteren als de onderzoekscommissie.
Veel spreektijd was gereserveerd voor SDKB, de uitvoeringsinstantie die de schone taak heeft de wet uit te voeren. Zij moeten nu, met 2021 in het vizier, onder andere een protocol gaan maken op de ‘zwaarwegende bezwaren’ die in de wet genoemd worden. Voor donoren vanaf 2004 geldt, dat hun gegevens bij een aanvraag verstrekt zullen worden, tenzij er zwaarwegende bezwaren zijn. Wat zijn die bezwaren dan? Inmiddels heeft Stichting Donorkind de uitnodiging binnen om daarover in januari verder te praten.
Fijn om op een middag als deze te merken dat het recht van donorkinderen echt tussen de oren van alle betrokken geland lijkt te zijn. Daar hebben we met elkaar de afgelopen jaren hard voor gestreden! En dat zullen we ook de komende tijd blijven doen. Omdat iedereen recht heeft om te weten wie zijn of haar ouders zijn.